Merhaba Dünya Bu Şimdilik bir deneme yazısıdı
Protein Sentezi (Translasyon) Biyokimya Ders Notu / Tıp Fakültesi Dönem 2
NOT: Yukarıda Zenginleştirilmiş metin görümündeki PDF halinden okumanızı tavsiye ediyorum. Microsoft Word’te kullanılan bir takım elementler WordPress Editörde desteklenmediği için alttaki yazı düz yazı şeklinde görülmektedir. Lütfen PDF’teki resim şeklinde okuyunuz bu düz yazı kısmı Arama Motorları için eklenmiştir.
10-Protein Sentezi (Translasyon)
Genetik Kod
- Amino asidler, amino açil-tRNA sentetaz enzimi ile aminoaçil-tRNA’ları oluştururlar.
- Crick’in adaptör molekülü hipotezinde adaptör molekül bir uçta amino asidleri bağlarken diğer uçta amino asit ile ilişkili mRNA dizisi ile bağlantı kurar.
- Bilgi böylece 4 bazlı nükleik asit dizilerinden 20 amino asitli proteinlere çevrilir (Translasyon)
Crick’in Adaptör Hipotezi☆☆☆
Amino asidler kovalent olarak tRNA’nın 3′ ucuna bağlanır. tRNA’daki üçlü kodon, mRNA’daki bazlar ile komplementer olarak hidrojen bağı ile bağlanır.
Kodon: Spesifik bir amino asidi kodlayan üç nükleotid’ten oluşan dize- mRNA’da bulunur.
Başlama (initiasyon) kodonu (AUG), tüm hücrelerde bir polipeptidi başlatan sinyal kodonu (Bir polipeptidin içinde sinyal ayrıca Met’i kodlar) ☆☆☆
Sonlanma-DUR (terminasyon) kodonları (UAA, UAG ve UGA), hiçbir amino asidi kodlamazlar. Bu kodonlar polipeptid sentezinin bittiğinin sinyalini verirler (Stop veya nonsense kodonlar) ☆☆☆
Dejenerasyon: Bir amino asidin birden fazla kodon ile kodlanmasıdır.
- Kodon-Antikodon arasında Hidrojen bağları oluşur. ☆☆☆
Wobble Bazı
- Wobble bazı tRNA’ların birden fazla kodonu tanımalarını sağlar
- Antikodon: tRNA’da mRNA’ya karşılık gelen kodon.
- Antikodon’daki ilk baz (5′ 3′ yönünde) wobble bazdır. ☆☆☆
Wobble Hipotezi ☆☆☆
- Bir mRNA kodonundaki ilk iki baz, tRNA’daki antikodon ile her zaman güçlü Watson-Crick baz eşleşmesi yapar.
- Antikodondaki ilk baz (5′ 3′ yönünde okunur) kodondaki 3. bazın karşısındaki bazdır. tRNA tarafından tanınan kodonların sayısını belirler
Prokaryot: 70S Ribozom : Bunun proteini Quaterner yapıya çok fazla dönmez.
Ökaryot: 80S Ribozom: Daha uzun zincirli protein sentezler
tRNA’nın Karakteristik Yapısal Özellikleri Bulunur
- Antikodon kolu, antikodon içerir.
- D ve TψC kolları tRNA’nın katlanması için önemlidir.
- Tüm 61 kodonun translasyonu için minumum 32 tRNA gereklidir.
Her bir amino asit için özgül amnioaçil-tRNA sentetaz enzimi vardır
Protein Sentezi
- Amino asidlerin aktivasyonu
- İnitiasyon
- Elongasyon
- Terminasyon ve salınım
- Katlanma ve posttranslasyonel işlemler
- Salınım
Her bir tRNA’ya doğru aminoasitin tanınıp, bağlanması gerekir. Ayrıca, bu süreç enerji gereksinen bir sentez sürecidir. Bu nedenle, her hücrede her bir aminoasite özgü aminoaçil tRNA sentetaz enzimleri bulunur.
İnitiation /Başlama Basamağı:
- Sentezin başlaması için: GTP, IF1, IF2, IF3 gereklidir.
İlk olarak SSU rRNA (16S) özgül DNA dizilerini bulur: Shine-Dalgarno sequence (AGGAGG)
Polizom
Hem ökaryotik, hem de prokaryotik hücrelerde protein sentezinde 10 ile 100 ribozom aynı anda aktiftir. Bunlara polizom denir.
Ökaryotlarda Protein Sentezi
- Daha komplekstir
- mRNA stoplazmaya taşınır
- mRNA 1-2 saatte yıkılır
- Kozak sequence 5’-ACCAUGG….. (5’-3’ yönünde okunur)
- AUG Met kodlar
- Daha fazla sayıda ribozom görev alır
- Ribozomlar E.R’a tutunur.
Polipeptitteki aminoasitlerin linear dizilimi primer yapıyı verir.
Sekonder yapıda, polipeptit zincirinde birbirine komşu olan amino asitlerin oluşturduğu, düzenli ve tekrarlayan bir konfigürasyon bulunur. alfa heliks ve beta tabakalı
Proteinin tersiyer yapısı zincirin uzaydaki 3 boyutlu konformasyonunu ifade eder. ☆☆☆
Bu yapı uzayda …..
- Sisteinler arasındaki disülfid bağları ☆
- Hidrofilik polar R grupları☆
- Hidrofobik nonpolar R grupları ile stabilize edilir☆
Quaternary Structure
- Birden çok polipeptit zincirinin biraraya gelmesi ile kuaterner yapı oluşur.
- Her zaman Kuaterner yapıda olmayabilir tersiyer yapıda da fonksiyonellik kazanabilir.
Translasyon Sonrası Modifikasyonlar ☆☆☆Ana Başlıkları Bil
- N-ucu ve C-ucundaki a.a ler çoğunlukla uzaklaştırılır yada değişime uğrar.
- Bazen tek bir a.a değişime uğrayabilir.
- Bazen karbohidrat yan zincirleri takılabilir
- Polipeptit zincirlerinde kırpılma yapılabilir.
- Sinyal dizileri proteinden uzaklaştırılır.
- Polipeptit zincirleri çoğu kez metallerle kompleks yapar
- Folding: chaperonins
- Ökaryotik proteinlerin % 50’sinde amino terminal uçtaki amino grubu N-asetil’lenir.
- Prostetik grupların eklenmesi: Birçok protein aktiviteleri için kovalant bağlı prostetik gruplara gereksinim duyarlar. Örn. Asetil-CoA karboksilaz’ın biyotin molekülü ve sitokrom c’nin hem grubu
- Proteolitik işlemler: Birçok protein sentez sonrası kısaltılır. Örn. İnsulin
- Disülfid çapraz bağlarının oluşumu: İki sistein rezidüsü arasında çapraz bağ oluşur. Bu proteini hücre içinde ve dışında etkilerden korur.
Protein Sentezinin İnhibisyonu ☆İlaçlarla yada toksinlerle yapılabilir
- Tetrasiklin
- Peptidil Promisin
- Siklohekzimid: Sadece ökaryotik hücrelerde protein sentezini inhibe eder. 70S bakteriyel ribozomlarda etkisi yoktur.
- Kloramfenikol:Sitozolik ökrayotik protein sentezi üzerinde etkisi yoktur.
- Streptomisin
Toksinlerle Protein Sentezi İnhibisyonu:
- Difteri Toksini
- Risin