Kalbin Gelişimi Histoloji ve Embriyoloji Ders Notu / Tıp Fakültesi Dönem 2

---

NOT: Yukarıda Zenginleştirilmiş metin görümündeki PDF halinden okumanızı tavsiye ediyorum. Microsoft Word’te kullanılan bir takım elementler WordPress Editörde desteklenmediği için alttaki yazı düz yazı şeklinde görülmektedir. Lütfen PDF’teki resim şeklinde okuyunuz bu düz yazı kısmı Arama Motorları için eklenmiştir.

---

3-Kalbin Gelişimi

Anjiogenez :3.hafta ortalarında splanknik mezoderm altındaki endodermin indüksiyonuyla anjioblastları oluşturur.

• (Splanknik mezoderm içinde kalp tüplerini oluşturur)
• Angioblastlar sefalik yönde dağılır ve prokordal plağın önünde bir çift kalp tüpünü yapar.
• Embriyonun orta hattına yakın iki adet dorsal aorta oluşur. Kalp tüpleriyle ağızlanırlar.
• Başlangıçta kardiyojenik bölge prokordal plak ve nöral plağın önünde yeralır.
• Nöral tüpün kapanması ve beynin büyümesi ile embriyo sefalokaudal yönde katlanır ve kalp önce servikal bölgede sonrada toraksta yeralır.
• Embriyo lateral yönde katlanırken endotelial kalp tüpleri birbirine yaklaşarak kaudal uçları dışında kaynaşır.
• Kalp tüpünün kaudal ucu venöz drenajı alır. Kranial ucu dorsal aortaya kan pompalar.

4.Hafta

• Gelişen kalp tüpü perikardial boşluk içine çıkıntı yapar ve içine girer.
• Başlangıçta Kalp tüpü perikardiyal boşluğun dorsal kısmına dorsal mezokardiyum ile bağlıdır.
• Gelişimin ilerleyen dönemlerinde dorsal mezokardiyum da ortadan kalkar ve kalp perikardial boşluk içerisinda damarlarla asılı hale gelir.
• Ventral mezokardiyum hiçbir zaman oluşmaz.
• Endoteliyal kalp tüplerine komşu mezoderm kalınlaşarak miyokardiyumu oluşturur. Miyokardiyal hücreler endotelle arasına ekstrasellüler matriks salgılar.Sinus venosus bölgesinden mezotel hücreleri kalbin üzerine göçerek epikardiyumu oluştururlar.
• Endotel (ilk önce oluşan) Splanknik Mezoderm’den gelişir.
• Miyokardiyumu mezodermin kalınlaşması oluşturur.
• Kaudalden venöz kan girer kranialden terkeder.

28.Gün

• Dorsal mezokardiyum ortadan kalkmıştır
• Kalp tüpü 23.günde bükülmeye başlar. Sefalik kısım ventrokaudal ve sağa doğru, kaudal(atrial) kısım dorsokranial ve sola doğru yer değiştirir.
• Kardiak halkada genişlemeler (dilatasyon) olur.
• Çift ve perikard dışında olan atrial kısım ortak atriumu oluşturur ve perikard içine girer.
• Ventrikül-sol ventrikülü
• Bulbus kordis-sağ ventrikülün trabeküler kısmını
• Konus kordis her iki ventrikülün akım çıkış kanalını
• Trunkus arteriosus da aort ve pulmoner arterin köklerini ve proksimal kısımlarını yapar.

4.hafta(24.gün) Sinus venosus

Kardinal Ven :Vücüdun gelen venleri.

Umblikal Ven :Plesantadan gelir.

Vitellin Ven :Vitellüs kesesi ve bağırsaklardan gelir.

26.gün: Simetri bozulur

Sol sinus boynuzu sağ sinus boynuzuna oda primordial atriuma açılır.

7.hafta

• Anterrior Kardinal Venlerin amastomozlaşması V.Brachiocephalica oluşturur.
• Sağ Kardinal Ven V.Cava Superior’u oluşturur.
• Sol umblikal ve vitellin ven 5.haftada, Sol ortak kardinal ven de 8-10 haftalarda oblitere olur.
• Sol sinüs boynuzundan geriye: -Sol atriumun oblik veni -Koroner sinüs oluşur.
• Karaciğer Septum Transversumda büyür. Perikard boşluğu ile beden sapı arasında bu septum gelişir.
• Vena Portayı Sağ Vitellin Venin kaudal kısmı ve küçük bir Sol Vitellin Ven parçası yapar.
• Sağdaki Vitellin Venin Kranial Kısmı Vena Cava İnferrior’u oluşturur.

8.hafta Soldaki kardinal ven ortadan kalkmıştır.

8.Hafta Sinus Venarum

• Sağ sinüs boynuzu sağ atrium duvarına katılır.Sinus venarumu yapar.Krista terminalis orijinal atriumla sinüs venarumu ayırır.
• Sinoatrial orifisin sağ ve sol venöz kapakları kranialde kaynaşarak septum spirum’u yapar!!!
• Sol venöz kapak ve septum spirum atrial septumun yapısına katılır.
• Sağ venöz kapağın üst kısmı kaybolur.Alt kısmından İnferior vena kava ve koroner sinüs kapağı gelişir.
• Sağ Sinus Boynuzu Sağ Atriumun önemli bir kısmını oluşturur. Sağ atriyuma katıldığı kısma Sinus Venarum denir.
• Sinus Venarum Sağ Sinus Boynuzu tarafından yapılır. Krista terminalis orjinal atriumla sinus venarumu ayırır.
• Septum Spirumu’u Sinoatrial Orifisin sağ ve sol venöz kapakları kranialde kaynaşarak yapar.
• Sinoatrial Orifisin Soldaki kapakçığı aorttan çıkar ve Septum Spirum ile birlikte Arterial Septumun yapısına katılır.

Sol Atrium Oluşumu

• Sol Atrium Pulmoner Venlerin katılımıyla oluşur.
• 8.haftada sol atrium tamamen oluşur.

Kardiak Septaların Oluşumu

• Ana septalar 27-37.günlerde oluşur.
• 1-Aktif alarak büyüyen iki doku kütlesinin birleşmesi; Endokardial yastıklar bu şekilde atrioventriküler ve konotrunkal bölgede gelişir. Atrial ve ventriküler septumların memranöz kısımlarını oluşturur, atrioventriküler, aortik ve pulmoner kanal oluşumunu sağlarlar. İki doku kütlesinin birleşmesi Atrioventriküler Kanalı sağ ve sol olarak iki parçaya ayırır.
• 2-İnce bir doku büyümezken iki yanındaki bölgelerin genişlemesi. Bu şekilde geniş bölgeler arasında dar bir kanal oluşur.Bu da sekonder olarak hücre çoğalmasıyla kapanır.
• Bu şekildeki gelişim atrium ve ventrikülleri kısmen ayırır.

4.hafta; canalis atrioventrikülaris

Trunkus Arteriosus: Kalbi terkedip dorsal aortaya geçer.

Sinus Venosus: Atriuma açılmış venöz uç.

Primordial Ventrikül: Sol Ventrikülü oluşturur.

4.hafta; endokardial yastıkçıklar oluşmaya başlar .

5.hafta; birleşmiş endokardial yastık

Atrial Septumun Oluşumu

• 4.hf sonunda ortak atriumun tavanında septum primumun ilk kısmı krista şeklinde büyür.Septum primumla endokardial yastıkçıklar arasındaki açıklığa osteum primum denir.
• Endokardial yastıkçıklardan kraniale septum primumun alt kısmı osteum primum üzerine doğru büyür.

32.Gün

• Septum primumda delikçikler oluşur. Bunlar birleşip foramen secundumu oluştururlar.
• Osteum primum kapanmadan septum primumun kranial kısmında perforasyonlar olur ve osteum sekundum oluşur.
• Septum sekundum olusur,Sol venöz kapak ve septum spirumla birleşir.
• Osteum sekundumun açıkta kalan kısmı foramen ovaleyi oluşturur.Septum primumun alt kısmı foramen ovale kapağı olur.
• Osteum Primum Septum Primum ve Endokardial Yastıkçıkların arasındaki açıklıktır.
• Foramen Sekundumu Septum Primumdaki delikçikler oluşturur.
• Osteum Sekundum Septum Primumun Kranial kısmından oluşur.
• Osteum Sekundum Foramen Ovaleyi oluşturur.
• Septum Primumun Alt Kısmı Foramen Ovale Kapağını oluşturur.

8 Haftalık: Septum oluşumu tamamlanmış

İnterventriküler Septumun Oluşumu

• Primordial İnterventriküler septum ventrikül tabanında müsküler bitr çıkıntı olarak oluşur.
• İki yanında ventriküllerin genişlemesi ve proliferasyonla ventrikülleri tam olmayan bir şekilde ayırır.
• 7. haftanın sonunda İnterventriküler foramen bulbar çıkıntıların endokardiyal yastıklarla birleşmesiyle kapanır.

İnterventriküler Septumun Membranöz Kısmı

• Sağ bulbar çıkıntı, sol bulbar çıkıntı ve endokardial yastıktan gelişir.
• Endokardial yastığın sağ tarafından İnterventriküler septumun müsküler kısmına uzanan bir doku farklanır.
• Bu sırada bulbus kordiste oluşan sağ ve sol bulbar çıkıntılar aortikoppulmoner septumla ve İnterventriküler septumun müsküler parçasıyla birleşir.

Atrioventriküler Kapakların Oluşumu

• Septumlar oluşurken bir yandan da bu kaplar meydana gelir
• Endokardial yastıklar kaynaştıktan sonra orifisler mezenşimal doku ile çevrelenir.Bu dokunun ventriküle bakan yüzü kan akımıyla oyulur.
• Kapaklar ventrikül duvarındaki trabeküllere korda tendinea ve papiller kas ile bağlı endokardla kaplı bağ dokusundan ibaret kalır.
• Solda biküspid,sağda triküspid kapak oluşur.

Kalbin İletim Sistemi

• Pacemaker (SA Düğüm) sol kalp tüpünün kaudalinde oluşur.
• Sinüs venosus sağ atriuma katılınca Sinoatrial düğüm V.Cava Superior ağzının yanında yer alır.
• Atriventriküler düğüm ve His demeti;

*Sinus venosusun sol duvar hücreleri ve

*Atriventriküler kanal hücrelerinden oluşur

• Purkinje ise Subendokardial tabakadan meydana gelir.

4.Hafta

• Normal sağa kıvrılma
• Sola anormal kıvrılma

Situs İnversus: Kalp dışındaki diğer organlarında sağlı sollu ters yerleşmesi.

 

Ektopik cordis: Sternumun oluşamaması. Kalbin thoraxta deri üzerinde oluşması.

Atrial septal defekt; Kızlarda erkeklerden 2 kat fazla görülür.

• Septum Secundum kısa kalabilir.
• Septum Primum alt ucu yeterince büyümeyebilir. En Sık Görülen Tip.
• Foramen Secundum daha distalde olması ve Septum Secundumun onu kapatamaması.

Endokardial yastık defekti : Hem ASD hem VSD görülür.

Büyük ASD

• Büyük foramen ovale ve septum primumun aşırı rezorpsiyonu sonucu oluşmuş.
• VSD: En sık görülen konjenital kalp malformasyonudur.

Persistan Trunkus Arteriosus

• Trunkus Arteriosusun bölünememesi.
• Yaşayabilmesi için VSD eşlik etmeli.
• Doğar doğmaz siyanöz vardır.

Büyük Arterlerin Transpozisyonu

• Yaşaması için potent Ductus Arteriosus olmalı. Normalde kapanır ama büyük arter transpozisyonunda kapanmaz.

Fallot Tetrolojisi

1)Pulmoner kapak stenozu

2)Sağ ventrikülde hipertrofi

3)Ventriküler septal defekt

4)Aort sağdanda kan alır soldan da . Ata biner pozisyondadır.

• Turunkus arteriosusun eşitsiz bölünmesi
• İnfundibuler darlık.

Hipoblastik sol kalp

• Foramen ovalenin erken kapanması yol açar.
• Kan Sol atriumdan sol ventrüküle geçemez.
• VSD olmak zorunda ki sol kan gelsin ve aorta atılsın.

Kor trilokülare biventrikülare / Atriumların Bulunmaması sebebiyle kalp 3 bölmeli olur.

Persistan atrioventriküler kanal; Endokardial yastık defekti./ Septumun ikiside oluşmaz kan tamamen karışır.

Triküspit atrezisi;Patent foramen ovale,VSD, sağ ventrikül hipoplazisi,Sol ventrikül hipertrofisi / PFO:Kan sola geçebilsin diye atrium olmalı. VSD: Kan pulmone artere atılabilsin diye olmalı.

Aort kapak atrezisi; Sol kalp hipoplazisi ve geniş duktus arteriosus / Kan aorta atılamaz.