Merhaba Dünya Bu Şimdilik bir deneme yazısıdı
NOT: Yukarıda Zenginleştirilmiş metin görümündeki PDF halinden okumanızı tavsiye ediyorum. Microsoft Word’te kullanılan bir takım elementler WordPress Editörde desteklenmediği için alttaki yazı düz yazı şeklinde görülmektedir. Lütfen PDF’teki resim şeklinde okuyunuz bu düz yazı kısmı Arama Motorları için eklenmiştir.
3-Gastrointestinal Sistem Salgıları
Sindirim Kanalı Bezleri Görevleri
- Sindirim enzim, faktör ve sıvıları
- Parçalamak, küçültmek (proteaz, lipaz vb)
- Emilmeyi kolaylaştırmak (Safra tuzu, intrensek faktör vb)
- Emilim ve enzimatik parçalama için uygun ozmotik ve iyonik ortam hazırlamak (midede asit ortam, duodenumda alkali ortam)
- Barsak epitelini büyütmek, korumak (Epidermal büyüme faktörü-EGF)
- Kan sıvısı homeostazisini sağlamak
- Salgı IgA sı ve diğer antibakteriyel maddeleri salgılamak
- Mukus
- Kayganlaştırmak ve korumak
☆İntrensek Faktör→ B12 vitaminin emilimini sağlar. Eksikliğinde B12 emilimi zorlaşır.
☆İntrensek Faktör eksikliğinde pernisiyöz anemi oluşur.
Salgı bezlerini uyarı mekanizmaları:
Nörokrin mekanizma: Salgı hücrelerini innerve eden sinir uçlarından salgılanan nörotransmitterler (vagustan ACh)
Endokrin mekanizma: Uzak hc lerden kana salgılanan hormonlar (midede G hc lerinden gastrin salgısını uyarır)
Parakrin mekanizma: Yakın komşu hcler hedef hc lerine difüzyonla etki ederler (histamin = gastrik HCl salgısı)
☆☆☆SORU!!! ☆☆☆
Histamin→ H2 Reseptörü ! üzerinden pariyetel hücrelerden ! HCL Salgıaltır
N.Vagus → GRP salgıaltır. (Gastrin)
Aldesteron→ İnce Bağırsakta tuzun tutulumunu sağlar ! Na-K pompası üzerinden ! Tuz tutulunca su geri emilir.
Salgı bezlerini uyaran faktörler:
Besinin epitele teması
Lokal mükus salgısı
Sinir sistemi uyarısı(enterilk)
Dokunma
Kimyasal uyarı
Barsak duvarının gerilmesi☆
Hormonal uyarı
Peptid yada polipeptid yapılı
Barsakta besin varlığı uyarır
Kan yoluyla bezlere taşınır
Mide ve duodenum salgılarının kontrolü
Salgı bezlerinin uyarılması
Parasempatik uyarı:
Salgılama hızında artış
N. Glossofaringeus ve Vagus yoluyla innerve olan tükrük, yemek borusu, mide, pankreas, duodenal bezler
Pelvik sinirle innerve olan distal kolon
Sempatik uyarı:
Salgılamada hafif ya da orta derecede artış
Bez damarlarında daralma
Jejenum,ileum, çıkan ve transvers kolon salgıları lokal kontrollü
Medulla Spinaliste:
Parasempatik→Kolinerjik → kraniosakral kısım
Sempatik→ orta kısım
☆P Maddesi: Nörotransmitterdir ve ağrıda göre alır.
Kapsesin: Modilatör
☆VIP: HCO3- içeren alkali sıvı salınımı artırırlar.
Asetilkolin ile beraber salınır ve vazodilatatör sekresyonu
artırır.
☆Sekretin: Pankreastada aynı etkiyi yapar.
☆Nöropeptit Y: Açlık merkezini uyarır. Oroksojenik yani
iştah artıran maddedir.
☆Nöroadraneliln ile beraber Nöropeptit Y salınır.
☆Asetilkolin ile beraber VIP salınır.
Müküs Salgısı: Su, Elektrolit Ve Glikoprotein Yapılı Kalın Bir Salgıdır
Tükürük Salgısı: IgA:Anne sütünde bulunur ve emzirme ile bebeğe geçer.
Dopamin Asetilkolini kontrol altında tutar.
Parkinsonda dopamin düşer bundan dolayı asetlikolin artar→ ağız salgıları çok artar , bradikardi, pupilla küçülür bu semptomlar parkinsonda erken tanıda kullanılabilir.
Tükrük salgısının sinirsel kontrolü:
Beyin sapının superior ve inferior salivatuar çekirdeklerinden parasempatik lifler (Ach ve VIP) ☆
Salgıyı etkileyen faktörler
Ekşi (asit) tat 8-20 kez hızlandırır
Pürüzsüz cisimler hızlandırır, pürtüklüler azaltır
Üst merkezler uyarır ya da baskılar (ön hipotalamus,amigdala)
Mide barsak refleksleri artırır
Sempatik uyarı orta derecede artırır
Kan damarlarının genişlemesi, daralması
- Parasempatik uyarı genişletir
- Sempatik uyarı daraltır
- Salgının kendisi kan damarlarını genişletir (kallikrein vazodilatatör bradikinine dönüşür)
Atropin: Kolinerjik salgıyı baskılar. Sekresyon azalır.
Yemek Borusu Salgısı
Orta bölümlerde basit müköz bezlerden
Üst özofagus ve mide bileşkesinde birleşik müköz bezlerden mukus salgısı
Yutkunurken kayganlaştırıcı etki
Mide sıvılarından koruyucu etki
☆☆☆SORU!!! ☆☆☆
Özefagusta bir besin maddesinin ilerlemesi durursa →Sekonder Peristaltizm başlar.
Mide Salgısı
-
- Oksintik (gastrik bezler)
-
- Mide proksimalindeki gövde ve fundusta %80 lik alanda
- HCl, pepsinojen, intrensek faktör ve müküs
-
- Pilorik bezler
-
- Distalde antrumdaki %20 lik alanda
- Gastrin , müküs
-
- Oksintik (gastrik bezler)
-Mide pH’ı 5’in üstüne çıktığında G Hücrelerinden Gastrin salınır.
Yüzeyel Müküs Hücreleri:
- Bezler arasındaki tüm yüzeyde yerleşik
- Aşırı visköz müküs salgılarlar
- Yüzey 1 mm den kalın bu müküsle kaplı (fiziksel engel)
- Alkalidir, normal mide duvarını asit salgının etkisinden korur (kimyasal engel)
- Besin teması ve mukoza tahrişi salgıyı uyarır
☆Oksintik (Gastrik) Hücreler ve Salgıları
- Boyun hücreleri (müküs)
- Esas hücreler (pepsinojen)
- Pariyetal hücreler (HCl ve IF)
- Enterokromafin hücreler (histamin)
Aşırı stres gibi durumlarda sempatik sinir sisteminin etkisi artar buna bağlı olarak salgılar azalır ve sonuçta gastrit olur.
Gastrik Lipaz: Bütrik asit sindiriminde etkilidir.
HCl Salgı Mekanizması
Paryetal hücre salgısı
-
- HCl asit içerir
- pH 0.8
- K içerir
- Kanalcıklara aktif olarak Cl pompalanıp, hc içine aktif olarak Na alınır
- Kanal içi potansiyel -40 ile -70 mV
- K ve Na iyonları kanalcıklara sürüklenir
- Sitoplazmada Su H ve OH a ayrışır
- H aktif olarak kanalcıktaki K ile değiştirilir (H-K-ATPaz)
- Na aktif olarak hc ye geri emilir
- H ve Cl kanalcıkta HCl oluşturur
- Kanalcıklara osmozla su geçer
- Sitoplazmada OH CO2 ile birleşir HCO3 oluşur, kana verilir Cl alınır. Cl , HCO3 ile yer değiştiriyor.
☆IF Salgısı
- Pariyetal hücrelerden salgılanır
- İleumda B12 vit emilimi için gerekli
- Kronik atrofik gastrit aklorhidri ve pernisiyöz anemiye neden olur
☆Karbonik Anhidraz enzimi H+ olumu için önemlidir.
Karbonik Anhidraz’ın bulunduğu yerler:
Eritrosit,
Böbrek epitel hücreleri ,
Kan-Beyin bariyerinin arkası,
Pankreasta HCL Salgılayan hücreler
☆Enterokromafin Hücre Salgısı
- Gastrik bezin derinlerinde paryetal hc lerle temas halinde
Histamin salgılarlar / Histamin: H2 reseptörü üzerinden HCL salgılatır.
- HCl asit yapım ve salgı hızı histamin miktarı ile ilişkili
- Uyaranlar
- Gastrin hormonu
- Vagustan Ach salınımı
- Mide duvarı Enterik S.S den salgılanan hormonlar
Mide asit salgısının uyarılması:
Sinirsel : Ach
Endokrin: Gastrin
Lokal : Histamin
Asetilkolin:
-GRP’yi artırıp gastrin salınımını sağlar. HCL salgıaltır.
-Direkt olarak pariyetel hücrelerden HCL salgılatır.
Pepsinojen Salgısı
- Mide müköz ve peptik hücrelerinden farklı birkaç çeşit pepsinojen salınır
- İşlevleri aynı, protein sindirimi
- Aktif şekli pepsin
- HCl ve pepsin varlığı pepsinojeni pepsine çevirir
- Vagal Ach ve asit varlığı ile peptik hc ler uyarılır
Pilorik Bezin Salgısı
- Pariyetal hc yok, Peptik hc içeriği az
![]()
Çokça müköz hc içerir
- İnce müsin salgılar
- Kayganlaştırma ve duvarı asitten koruma
- Antral G hc leri Gastrin hormonu salgılar
- Et veya protein içeren besinler uyarıcı
- Histamin salgısını doğrudan uyarır
Çokça müköz hc içerir
Gastrin→sGRP→ En güçlü vazodilatatör salgılatır.
Mide Salgısının İntestinal Etkenlerle Baskılanması
- Sempatik ve vagus lifleri ile yayılan enterogastrik refleks mide hareketlerini yavaşlatır
- Gerilme, asit varlığı, protein parçalanma ürünleri varlığı, mukoza tahrişi refleksi uyarır
Sekretin, GIP, VIP, CCK ve somatostatin hormon salgısı mide hareketlerini yavaşlatır ☆☆☆SORU!!! ☆☆☆ Aşağıdakilerden hangisi mide hareketlerini yavaşlatmaz ?
-
- Asit, yağ, protein yıkım ürünleri, hiperozmotik sıvı varlığı, irritan maddeler hormon salgısını uyarır
Refleksler: Aşağıdan yukarı inhibisyon, yukarıdan aşağı eksistiyon şeklinde.
☆Enterogastrik Refleks →Mideyi baskılar , mide hareketlerini yavaşlatır.
☆☆Tersine Peristalizm →Kusma
Pankreas Salgısı
Pankreas enzimleri pankreastan inaktif olarak salındıkları için pankreası sindirmezler.
Pankreatik Bikarbonat Ve Sindirim Enzimleri:
- Bikarbonat: Asit kimusun nötralizasyonu
Yağların Sindirimi:
Lingual Lipaz
Gastrik Lipaz
Enterik Lipaz
Pankreatik Lipaz / En Önemlisi
- Enzimler: Protein, karbonhidrat ve yağ sindirimi
- Proteolitik enzimler
- Tripsin ve Kimotripsin: büyük peptidlere
- Karboksipeptidaz: a.asitlere kadar parçalar
- Pankreatik amilaz
- Nişasta, glikojen ve diğerlerini (sellüloz hariç) disakkarit ve trisakkaritlere kadar parçalar
- Pankreatik yağ enzimleri
- Lipaz
- Kolestrol esteraz
- fosfolipaz
Enterokinaz Ve Antitripsin Enzimler
- Barsak duvarından salgılanan enteropeptidaz (enterokinaz) tripsinojeni tripsine çevirir
- Tripsin kendini ve diğerlerini aktifler
- Proteolitik enzim üreten hc ler aynı zamanda antitripsin üretirler ve tripsinin hc içinde, asinüsler ve kanalcıklarda aktivasyonunu engeller
- Yetersiz kalırsa akut pankreatit gelişir
Karbonik Anhidraz enziminin kofaktrörü : Çinkoz (Zn)
Pankreas Salgısının Düzenlenmesi
- Uyaranlar
- Ach salgısı: Vagal ve enterik kolinerjik uçlardan
- Kolesistokinin salgısı: Besin girişi sonrası duodenum ve jejenumdan
- Sekretin salgısı: İnce barsağa asidik kimus girişiyle
- Kolesistokinin ve Ach asiner hc leri uyarıp bol enzimli sıvı salgılatır
- Sekretin, Ach ve CCK kanal epitel hc lerini uyarıp sulu bikarbonat salgılatır
I Hücrelerinden Kolesistokinin salınır.
S Hücrelerinden Sekretin salınır.
Triptofan: İnsulini kandan uzaklaştıran tek aminoasit. ayrıca Seratonin prekürsörü.
Melatonin- Seratonin-Triptofan = Birbiri ile ilişkili.
İnce Bağırsak Salgıları
Brunner Bezleri
- Pilor-duodenum bileşkesinde yerleşik, bileşik müköz bezler
- Alkalen müküs salgılar, duvarı asitten korur
- Uyaranları
- Dokunma ve irritasyon
- Vagal uyarı
- Sekretin
- Sempatik uyarı baskılarsa bunun sonucunda duodenal ülser olabilir.
Lieberkühn Kriptaları
- Tüm ince barsak yüzeyindeki çukurcuklar
- Goblet hücreleri
- Müküs salgılar
- Enterositler
- ESS benzeri su ve elektrolit salgılar pH 7.5-8.0
- Yapım hızı 1800ml/gün
- Villüslardan hızla geri emilirler
- Madde geçişini kolaylaştırıcı etki
- Peptidaz, sükraz, maltaz, izomaltaz, laktaz, intestinal lipaz salgılarlar
- Hc ler dipten yüzeye göç ederler, yaşam süresi 5 gün
Kalın Bağırsak Salgıları: / Pıhtılaşmada önemli olan K Vitamini emilimi gerçekleşir
Kalın bağırsakta emilim aminoasit , glikoz yada yağ asiti düzeyinde olduğu için en küçük birimlere parçalanmalı.
Müküs Salgısı
- Lieberkühn kriptalarından bol müküs salgılayan hc
- Duvarı korur ve dışkıyı yapıştırır
- Az sayıda bikarbonat salgılayan hc
- Villüs yok, enzim içermez
- Dokunma ve lokal refleksler uyarır
- Parasempatik uyarı distal 2/3 ünü uyarır
- Duygusal olaylar müküslü salgı yaptırır
- Enterit müküsle birlikte bol sıvı ve elektrolit salgılatır
3-Gastrointestinal Sistem Salgıları
Sindirim Kanalı Bezleri Görevleri
- Sindirim enzim, faktör ve sıvıları
- Parçalamak, küçültmek (proteaz, lipaz vb)
- Emilmeyi kolaylaştırmak (Safra tuzu, intrensek faktör vb)
- Emilim ve enzimatik parçalama için uygun ozmotik ve iyonik ortam hazırlamak (midede asit ortam, duodenumda alkali ortam)
- Barsak epitelini büyütmek, korumak (Epidermal büyüme faktörü-EGF)
- Kan sıvısı homeostazisini sağlamak
- Salgı IgA sı ve diğer antibakteriyel maddeleri salgılamak
- Mukus
- Kayganlaştırmak ve korumak
☆İntrensek Faktör→ B12 vitaminin emilimini sağlar. Eksikliğinde B12 emilimi zorlaşır.
Alakalı Gönderiler
☆İntrensek Faktör eksikliğinde pernisiyöz anemi oluşur.
Salgı bezlerini uyarı mekanizmaları:
Nörokrin mekanizma: Salgı hücrelerini innerve eden sinir uçlarından salgılanan nörotransmitterler (vagustan ACh)
Endokrin mekanizma: Uzak hc lerden kana salgılanan hormonlar (midede G hc lerinden gastrin salgısını uyarır)
Parakrin mekanizma: Yakın komşu hcler hedef hc lerine difüzyonla etki ederler (histamin = gastrik HCl salgısı)
☆☆☆SORU!!! ☆☆☆
Histamin→ H2 Reseptörü ! üzerinden pariyetel hücrelerden ! HCL Salgıaltır
N.Vagus → GRP salgıaltır. (Gastrin)
Aldesteron→ İnce Bağırsakta tuzun tutulumunu sağlar ! Na-K pompası üzerinden ! Tuz tutulunca su geri emilir.
Salgı bezlerini uyaran faktörler:
Besinin epitele teması
Lokal mükus salgısı
Sinir sistemi uyarısı(enterilk)
Dokunma
Kimyasal uyarı
Barsak duvarının gerilmesi☆
Hormonal uyarı
Peptid yada polipeptid yapılı
Barsakta besin varlığı uyarır
Kan yoluyla bezlere taşınır
Mide ve duodenum salgılarının kontrolü
Salgı bezlerinin uyarılması
Parasempatik uyarı:
Salgılama hızında artış
N. Glossofaringeus ve Vagus yoluyla innerve olan tükrük, yemek borusu, mide, pankreas, duodenal bezler
Pelvik sinirle innerve olan distal kolon
Sempatik uyarı:
Salgılamada hafif ya da orta derecede artış
Bez damarlarında daralma
Jejenum,ileum, çıkan ve transvers kolon salgıları lokal kontrollü
Medulla Spinaliste:
Parasempatik→Kolinerjik → kraniosakral kısım
Sempatik→ orta kısım
☆P Maddesi: Nörotransmitterdir ve ağrıda göre alır.
Kapsesin: Modilatör
☆VIP: HCO3- içeren alkali sıvı salınımı artırırlar.
Asetilkolin ile beraber salınır ve vazodilatatör sekresyonu
artırır.
☆Sekretin: Pankreastada aynı etkiyi yapar.
☆Nöropeptit Y: Açlık merkezini uyarır. Oroksojenik yani
iştah artıran maddedir.
☆Nöroadraneliln ile beraber Nöropeptit Y salınır.
☆Asetilkolin ile beraber VIP salınır.
Müküs Salgısı: Su, Elektrolit Ve Glikoprotein Yapılı Kalın Bir Salgıdır
Tükürük Salgısı: IgA:Anne sütünde bulunur ve emzirme ile bebeğe geçer.
Dopamin Asetilkolini kontrol altında tutar.
Parkinsonda dopamin düşer bundan dolayı asetlikolin artar→ ağız salgıları çok artar , bradikardi, pupilla küçülür bu semptomlar parkinsonda erken tanıda kullanılabilir.
Tükrük salgısının sinirsel kontrolü:
Beyin sapının superior ve inferior salivatuar çekirdeklerinden parasempatik lifler (Ach ve VIP) ☆
Salgıyı etkileyen faktörler
Ekşi (asit) tat 8-20 kez hızlandırır
Pürüzsüz cisimler hızlandırır, pürtüklüler azaltır
Üst merkezler uyarır ya da baskılar (ön hipotalamus,amigdala)
Mide barsak refleksleri artırır
Sempatik uyarı orta derecede artırır
Kan damarlarının genişlemesi, daralması
- Parasempatik uyarı genişletir
- Sempatik uyarı daraltır
- Salgının kendisi kan damarlarını genişletir (kallikrein vazodilatatör bradikinine dönüşür)
Atropin: Kolinerjik salgıyı baskılar. Sekresyon azalır.
Yemek Borusu Salgısı
Orta bölümlerde basit müköz bezlerden
Üst özofagus ve mide bileşkesinde birleşik müköz bezlerden mukus salgısı
Yutkunurken kayganlaştırıcı etki
Mide sıvılarından koruyucu etki
☆☆☆SORU!!! ☆☆☆
Özefagusta bir besin maddesinin ilerlemesi durursa →Sekonder Peristaltizm başlar.
Mide Salgısı
-
- Oksintik (gastrik bezler)
-
- Mide proksimalindeki gövde ve fundusta %80 lik alanda
- HCl, pepsinojen, intrensek faktör ve müküs
-
- Pilorik bezler
-
- Distalde antrumdaki %20 lik alanda
- Gastrin , müküs
-
- Oksintik (gastrik bezler)
-Mide pH’ı 5’in üstüne çıktığında G Hücrelerinden Gastrin salınır.
Yüzeyel Müküs Hücreleri:
- Bezler arasındaki tüm yüzeyde yerleşik
- Aşırı visköz müküs salgılarlar
- Yüzey 1 mm den kalın bu müküsle kaplı (fiziksel engel)
- Alkalidir, normal mide duvarını asit salgının etkisinden korur (kimyasal engel)
- Besin teması ve mukoza tahrişi salgıyı uyarır
☆Oksintik (Gastrik) Hücreler ve Salgıları
- Boyun hücreleri (müküs)
- Esas hücreler (pepsinojen)
- Pariyetal hücreler (HCl ve IF)
- Enterokromafin hücreler (histamin)
Aşırı stres gibi durumlarda sempatik sinir sisteminin etkisi artar buna bağlı olarak salgılar azalır ve sonuçta gastrit olur.
Gastrik Lipaz: Bütrik asit sindiriminde etkilidir.
HCl Salgı Mekanizması
Paryetal hücre salgısı
-
- HCl asit içerir
- pH 0.8
- K içerir
- Kanalcıklara aktif olarak Cl pompalanıp, hc içine aktif olarak Na alınır
- Kanal içi potansiyel -40 ile -70 mV
- K ve Na iyonları kanalcıklara sürüklenir
- Sitoplazmada Su H ve OH a ayrışır
- H aktif olarak kanalcıktaki K ile değiştirilir (H-K-ATPaz)
- Na aktif olarak hc ye geri emilir
- H ve Cl kanalcıkta HCl oluşturur
- Kanalcıklara osmozla su geçer
- Sitoplazmada OH CO2 ile birleşir HCO3 oluşur, kana verilir Cl alınır. Cl , HCO3 ile yer değiştiriyor.
☆IF Salgısı
- Pariyetal hücrelerden salgılanır
- İleumda B12 vit emilimi için gerekli
- Kronik atrofik gastrit aklorhidri ve pernisiyöz anemiye neden olur
☆Karbonik Anhidraz enzimi H+ olumu için önemlidir.
Karbonik Anhidraz’ın bulunduğu yerler:
Eritrosit,
Böbrek epitel hücreleri ,
Kan-Beyin bariyerinin arkası,
Pankreasta HCL Salgılayan hücreler
☆Enterokromafin Hücre Salgısı
- Gastrik bezin derinlerinde paryetal hc lerle temas halinde
Histamin salgılarlar / Histamin: H2 reseptörü üzerinden HCL salgılatır.
- HCl asit yapım ve salgı hızı histamin miktarı ile ilişkili
- Uyaranlar
- Gastrin hormonu
- Vagustan Ach salınımı
- Mide duvarı Enterik S.S den salgılanan hormonlar
Mide asit salgısının uyarılması:
Sinirsel : Ach
Endokrin: Gastrin
Lokal : Histamin
Asetilkolin:
-GRP’yi artırıp gastrin salınımını sağlar. HCL salgıaltır.
-Direkt olarak pariyetel hücrelerden HCL salgılatır.
Pepsinojen Salgısı
- Mide müköz ve peptik hücrelerinden farklı birkaç çeşit pepsinojen salınır
- İşlevleri aynı, protein sindirimi
- Aktif şekli pepsin
- HCl ve pepsin varlığı pepsinojeni pepsine çevirir
- Vagal Ach ve asit varlığı ile peptik hc ler uyarılır
Pilorik Bezin Salgısı
- Pariyetal hc yok, Peptik hc içeriği az
![]()
Çokça müköz hc içerir
- İnce müsin salgılar
- Kayganlaştırma ve duvarı asitten koruma
- Antral G hc leri Gastrin hormonu salgılar
- Et veya protein içeren besinler uyarıcı
- Histamin salgısını doğrudan uyarır
Çokça müköz hc içerir
Gastrin→sGRP→ En güçlü vazodilatatör salgılatır.
Mide Salgısının İntestinal Etkenlerle Baskılanması
- Sempatik ve vagus lifleri ile yayılan enterogastrik refleks mide hareketlerini yavaşlatır
- Gerilme, asit varlığı, protein parçalanma ürünleri varlığı, mukoza tahrişi refleksi uyarır
Sekretin, GIP, VIP, CCK ve somatostatin hormon salgısı mide hareketlerini yavaşlatır ☆☆☆SORU!!! ☆☆☆ Aşağıdakilerden hangisi mide hareketlerini yavaşlatmaz ?
-
- Asit, yağ, protein yıkım ürünleri, hiperozmotik sıvı varlığı, irritan maddeler hormon salgısını uyarır
Refleksler: Aşağıdan yukarı inhibisyon, yukarıdan aşağı eksistiyon şeklinde.
☆Enterogastrik Refleks →Mideyi baskılar , mide hareketlerini yavaşlatır.
☆☆Tersine Peristalizm →Kusma
Pankreas Salgısı
Pankreas enzimleri pankreastan inaktif olarak salındıkları için pankreası sindirmezler.
Pankreatik Bikarbonat Ve Sindirim Enzimleri:
- Bikarbonat: Asit kimusun nötralizasyonu
Yağların Sindirimi:
Lingual Lipaz
Gastrik Lipaz
Enterik Lipaz
Pankreatik Lipaz / En Önemlisi
- Enzimler: Protein, karbonhidrat ve yağ sindirimi
- Proteolitik enzimler
- Tripsin ve Kimotripsin: büyük peptidlere
- Karboksipeptidaz: a.asitlere kadar parçalar
- Pankreatik amilaz
- Nişasta, glikojen ve diğerlerini (sellüloz hariç) disakkarit ve trisakkaritlere kadar parçalar
- Pankreatik yağ enzimleri
- Lipaz
- Kolestrol esteraz
- fosfolipaz
Enterokinaz Ve Antitripsin Enzimler
- Barsak duvarından salgılanan enteropeptidaz (enterokinaz) tripsinojeni tripsine çevirir
- Tripsin kendini ve diğerlerini aktifler
- Proteolitik enzim üreten hc ler aynı zamanda antitripsin üretirler ve tripsinin hc içinde, asinüsler ve kanalcıklarda aktivasyonunu engeller
- Yetersiz kalırsa akut pankreatit gelişir
Karbonik Anhidraz enziminin kofaktrörü : Çinkoz (Zn)
Pankreas Salgısının Düzenlenmesi
- Uyaranlar
- Ach salgısı: Vagal ve enterik kolinerjik uçlardan
- Kolesistokinin salgısı: Besin girişi sonrası duodenum ve jejenumdan
- Sekretin salgısı: İnce barsağa asidik kimus girişiyle
- Kolesistokinin ve Ach asiner hc leri uyarıp bol enzimli sıvı salgılatır
- Sekretin, Ach ve CCK kanal epitel hc lerini uyarıp sulu bikarbonat salgılatır
I Hücrelerinden Kolesistokinin salınır.
S Hücrelerinden Sekretin salınır.
Triptofan: İnsulini kandan uzaklaştıran tek aminoasit. ayrıca Seratonin prekürsörü.
Melatonin- Seratonin-Triptofan = Birbiri ile ilişkili.
İnce Bağırsak Salgıları
Brunner Bezleri
- Pilor-duodenum bileşkesinde yerleşik, bileşik müköz bezler
- Alkalen müküs salgılar, duvarı asitten korur
- Uyaranları
- Dokunma ve irritasyon
- Vagal uyarı
- Sekretin
- Sempatik uyarı baskılarsa bunun sonucunda duodenal ülser olabilir.
Lieberkühn Kriptaları
- Tüm ince barsak yüzeyindeki çukurcuklar
- Goblet hücreleri
- Müküs salgılar
- Enterositler
- ESS benzeri su ve elektrolit salgılar pH 7.5-8.0
- Yapım hızı 1800ml/gün
- Villüslardan hızla geri emilirler
- Madde geçişini kolaylaştırıcı etki
- Peptidaz, sükraz, maltaz, izomaltaz, laktaz, intestinal lipaz salgılarlar
- Hc ler dipten yüzeye göç ederler, yaşam süresi 5 gün
Kalın Bağırsak Salgıları: / Pıhtılaşmada önemli olan K Vitamini emilimi gerçekleşir
Kalın bağırsakta emilim aminoasit , glikoz yada yağ asiti düzeyinde olduğu için en küçük birimlere parçalanmalı.
Müküs Salgısı
- Lieberkühn kriptalarından bol müküs salgılayan hc
- Duvarı korur ve dışkıyı yapıştırır
- Az sayıda bikarbonat salgılayan hc
- Villüs yok, enzim içermez
- Dokunma ve lokal refleksler uyarır
- Parasempatik uyarı distal 2/3 ünü uyarır
- Duygusal olaylar müküslü salgı yaptırır
- Enterit müküsle birlikte bol sıvı ve elektrolit salgılatır